3. De Ontdekking
Doortje slaapt er nog een paar nachtjes over en besluit dan mijn brief te beantwoorden. Als ze terugkomt van het strand, waar ze aan het eind van de middag in een duinpan haar Pilates-oefeningen heeft gedaan, schuift ze in het pensionnetje waar ze haar intrek heeft genomen aan tafel en schrijft de volgende brief.
Ameland, 5 Juni 2016
Dear mr Dewaard, beste Jan,
Vindt u het goed dat ik je en jij zeg? Ik ben na al die jaren in de VS en Canada een beetje kwijtgeraakt hoe het ook al weer zit met u en zo. Dus ik zal u Jan noemen in deze brief, dat vind ik fijn.
Weet je, ik vind het heel goed om weer in Holland te zijn. De mensen zijn er vriendelijk. Ze willen je overal mee helpen en als ze horen dat je uit Noord-Amerika komt, dan ze gelijk Engels tegen je praten. Dat vind ik zo schattig!
Mijn wieg heeft dan wel op Ameland gestaan, maar mensen horen gelijk dat ik van over de grens kom. Tja, een accent loop je ongemerkt op. Grappig is dat. Ik hoor het zelf niet, maar mijn familie valt het op.
Je vroeg me toen je hier was of ik mij niet eenzaam voelde op Ameland. Veel mensen voelen zich opgesloten op een eiland. Als er geen brug is kun je je niet zomaar van af en overal om je heen is water.
Maar ik hou juist van dat eilandgevoel: je bent afgesloten van de rest van de wereld en dat geeft rust, ruimte en tijd voor bezinning. Het voelt als terugtrekken maar het werkt juist heel bevrijdend. Je leven wordt eenvoudig, als van het ritme de zee met zijn eb en vloed.
Dat moet jij ook kennen, want je bent toch aan de kust geboren: in Zeeland meen ik?
Ik ben verknocht geraakt aan de zee toen ik in New York kwam wonen. Mijn zus Linda en ik hebben al jaren een strandhuis aan de Montauk Shores, helemaal aan het einde van Long Island. Je rijdt over Brooklyn Bridge, pikt daar hyway 27 op en dan alsmaar doorrijden naar het oosten, de stad uit. Heel eenvoudig, nothing fancy, gewoon een houten beach house. We brengen er de weekends door en zijn er elke zomer minstens een paar weken.
Het strand is daar prachtig breed en je hebt er ook kleine duinen. Nu ik hier ben, vind ik het ook wel wat op Ameland lijken. Zo blijven dingen uit je jeugd als een magneet aan je trekken. Heb jij dat nou ook?
Ik vind het plezierig dat je met me mee wilt denken over het HDK-project. Daar spelen af en toe dingen die ik niet altijd aan Egbarta en Dolph wil voorleggen. Weet je, dat zijn mijn opdrachtgevers, en daar wil ik een goede indruk achterlaten. Dat ze niet gaan denken dat ik hier niet alles onder controle heb. Want ik wil graag nog een tijd op Ameland blijven. Het lijkt me geweldig om het kunstproject in 2018, als Nederland met Leeuwarden de Europese Culturele Hoofdstad is, heel groot op te zetten en te zorgen Ameland en Hidde Dirks Kat over alle grenzen bekend worden.
Er is iets waar ik al een tijd over twijfel hoe ik dat zal aanpakken. Eigenlijk best wel shocking als je het mij vraagt. Ik zal je vertellen wat het is. Het is bij toeval boven water gekomen, en ik zit er mee in mijn maag – zo zeg je dat toch?
Ik wil er alleen met je over praten als je belooft dat je heel discreet omgaat met wat ik je nu ga vertellen. Je mag er met niemand over praten – ook niet met E&D. Het ligt heel gevoelig en ik wil niet dat dit naar buiten komt.
Wat is er aan de hand? Ik ben iets op het spoor gekomen, dat ik liever niet had gevonden. Maar als ik niks doe, verdwijnt het niet uit zichzelf. Dan maar weggooien, dacht ik, dat ben ik er mooi van af. Als ik denk aan het succes van het HDK-project, zou ‘verdwijnen’ misschien de beste oplossing zijn.
Maar ik voel me op en top een museummens. Elk historisch voorwerp is me dierbaar en gaat me aan het hart. Zeker als een vondst nieuwe inzichten verschaft en gebeurtenissen uit een ver verleden dichterbij brengt. Zoiets mag je niet vernietigen. Dat zou niet juist zijn en daar verzet elke vezel in mijn lijf zich tegen.
Jan, je begrijpt, ik zit met een dilemma. Ik ben er niet helemaal zeker van of ik wat ik heb gevonden wel helemaal juist kan inschatten. Een ding is zeker, de voorwerpen die ik in mijn bureaula liggen, werpen – als juist is wat ik denk – een heel ander licht op de geschiedenis en het beeld dat het publiek heeft van Hidde Dirks Kat! Die ontdekking is behoorlijk sensationeel. En ik weet niet of ik dat wel naar buiten wil brengen. Wordt iedereen gelukkig van mijn ontdekking? Dat twijfel ik ernstig aan.
De voorwerpen lijken me authentiek. Ik kan ze ook dateren: ze stammen uit het eind van de achttiende, begin negentiende eeuw. Er hangt het jaartal 1807aan. En ik weet zo goed als zeker dat er een connectie is met HDK.
Maar waarom ik dat denk en om welke spullen het gaat, laat ik je liever met eigen ogen zien. Zie je kans om binnenkort op Ameland langs te komen? Daar zou je me een groot plezier mee doen. Fijn om je dan weer te ontmoeten.
Groetjes,
Doortje
Vorige hoofdstuk Volgende hoofdstuk